Szukaj
Close this search box.
blog_header

Blog

Wpis na blogu

Biały Słoń - Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na Popie Iwanie - Piąty Kierunek

Biały Słoń – Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na Popie Iwanie

Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na Popie Iwanie (2022 m n.p.m.) oficjalnie otwarte 29 lipca 1938 roku było najnowocześniejszym tego typu obiektem przed II wojną światową. Biały Słoń, stylizowany na zamek Kazimierzowski w Przemyślu, powstał za znaczną, jak na owe czasy, sumę miliona złotych. Nie można również zapomnieć o ciężkiej pracy Hucułów i ich koni przy budowie najwyżej zamieszkałego budynku II RP. Dlaczego zdecydowano się wybudować obserwatorium w miejscu, w którym większość dni w roku niebo zasłaniają chmury?

Biały Słoń a Wojsko Polskie

Według lokalnych opowieści budynek był tylko przykrywką dla tajnego lotniska we wnętrzu góry. Inni dopatrywali się w teleskopach „kosmicznych” działek. Niezależnie od fantastycznych historii, faktem była działalność na tym terenie Wojska Polskiego. Kierownikiem Białego Słonia był Władysław Midowicz – geograf, meteorolog, działacz turystyczny. Midowicz był także kadrowym pracownikiem wywiadu wojskowego Oddziału II Sztabu Głównego WP. Podobnież kierownik pobliskiego schroniska Sekcji Narciarskiej AZS Warszawa pod Smotryczem. Był nim Ludwik Ziemblic – taternik i alpinista, przewodnik turystyczny i ratownik górski, aktor, z wykształcenia inżynier rolnik.

Biały Słoń - Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na Popie Iwanie - Piąty Kierunek01

Nie od parady na wieży obserwatorium były zainstalowane dwa szwajcarskie oerlikony – działka przeciwlotnicze kalibru 20mm. Trzeba też dodać, że obiekt zbudowała Liga Ochrony Powietrznej Państwa, przy wsparciu ministra spraw wojskowych. Radiotelefony instalował (celem sprawdzenia prototypu w warunkach wysokogórskich) wydział badań technicznych wojsk łączności. Natomiast Centrum Badań Lekarskich Wojsk Lotniczych miało w planach założenie tutaj ośrodka badawczego.

Pięta achillesowa Białego Słonia

Biały Słoń miał jednak pewien mankament. Tak o tym pisze ówczesny kierownik placówki Władysław Midowicz: „…wodę w okresie posuchy trzeba było donosić z odległego 6 i pół kilometra źródła, bo LOPP wydawszy milion złotych na cały obiekt wraz z zaopatrzeniem nagle postanowiła zaoszczędzić 40 tysięcy na niezainstalowanym rurociągu z dwiema pompami elektrycznymi. W takim bezdeszczowym okresie do picia i kuchni wystarczały dziennie dwa wiadra przyniesione na „koromysłach”, a do osobistego użytku trzeba było racjonować do pół litra na osobę. Zimą używało się specjalnego topnika śniegowego podłączonego do centralnego ogrzewania”.

Biały Słoń - Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na Popie Iwanie - Piąty Kierunek02

Po II wojnie światowej obiekt popada w ruinę. Dopiero w 2012 roku władze Polski i Ukrainy decydują się na renowację budynku. 16 września 2017 roku w Białym Słoniu zaczyna funkcjonować polsko-ukraińska stacja ratownictwa górskiego.

Podziel się:

Zobacz także

Z Etną w tle - Piąty Kierunek
News
5kierunek

Z Etną w tle

Ląduję u podnóża najwyższego czynnego wulkanu w Europie na Sycylii. Nie idę jednak z komercyjnym prądem i zostawiam za plecami Etnę, by ruszyć na północny-wschód.

Czytaj więcej »
Na kamiennym krzyżu - Piąty Kierunek
News
5kierunek

Na kamiennym krzyżu

Gdyby ktoś mnie tu „magicznie teleportował” i musiałbym zgadywać, gdzie jestem, powiedziałbym, że w Alpach. Wystarczy jednak chwila uważnej obserwacji lub odpowiedni moment, w którym

Czytaj więcej »