W poszukiwaniu piątego kierunku – podróże w poziomie, pionie i w głąb
Miał być Bliski Wschód, ale w związku z pandemią koronawirusa nasz lot został odwołany. Wdrożyliśmy więc plan B (w zapasie były jeszcze C i D). I tak obszarem naszych poszukiwań Piątego Kierunku w trakcie letniego wypadu została Turcja – wyprawa 2020.
Po przejściu przez Lwią Bramę w północnych murach obronnych Ani, naszym oczom ukazują się rozsiane po sporym terenie liczne budowle. Największym i najważniejszym budynkiem w dawnej stolicy Armenii jest Katedra Matki Bożej.
Od płaskowyżu usianego perłami architektury ormiańskiej oddzielają nas mury obronne. Ich północne ściany wraz z bramami oraz wieżami są pierwszym dowodem potęgi średniowiecznego miasta Ani.
Podczas ostatniej letniej podróży na wschód podążaliśmy m. in. szlakiem świadectw kultury ormiańskiej we wschodniej Turcji. Zanim zwiedzimy ruiny potężnego miasta Ani trafiamy do miejsca, którego historia jest niezwykle barwna. W dziejowym spektrum trudno nie zauważyć dziedzictwa kultury ormiańskiej. Jej znaczącym przykładem jest Kościół Świętych Apostołów w Karsie.
Kurdyjski poeta z przełomu XVII i XVIII wieku – Ahmadi Khani napisał: „Kurdystan nigdy nie będzie wolny bez wojny, polityki i poświęcenia. Nie wyobrażajmy sobie, że bez wojny, polityki i rozwoju ujrzymy kiedyś wolny Kurdystan”. Kurdowie o wolność walczą od wieków. Mają historię sięgającą starożytności i świadomość odrębności narodowej od Arabów, Persów czy Turków. Są jednym z większych narodów na świecie bez własnego państwa. Rozdzieleni granicami Turcji, Syrii, Iranu i Iraku. Sami o sobie mawiają, że „nie mają żadnych przyjaciół poza górami”.
Przejście graniczne Ibrahim Khalil pomiędzy Turcją a Irakiem. Jedna z granic rozdzielających Kurdystan na części. Z jednej i drugiej strony Kurdowie z tą różnicą, że od strony północnej granicy strzegą siły Tureckie. A to różnica zasadnicza.