W poszukiwaniu piątego kierunku – podróże w poziomie, pionie i w głąb
Na przełęczy pod Khustupem natrafiamy na głowę patrzącą w stronę Arcachu/Górskiego Karabachu. Wymalowana złotą farbą na betonowym cokole upamiętnia ormiańskiego bohatera narodowego, polityka i przywódcę wojskowego. Jest nim Garegin Nyżdeh.
Janapar Trail (czytaj dżanapar) to długodystansowy szlak o charakterze górskim przez Arcach/Górski Karabach i Armenię. Składa się z 270-kilometrowego odcinka z Hadrutu w Górskim Karabachu do Wardenis w Armenii. Jego przedłużenie – 280 kilometrów przez Armenię, kończy się w Erywaniu. Janapar, po ormiańsku znaczy „droga”, prowadzi przez atrakcje przyrodnicze oraz miejsca ważne dla ormiańskiej historii. Szlak funkcjonuje od 2007 roku. Jego pomysłodawcą jest Raffi Kodżian.
Dizapayt – zachód słońca. Chmury płyną pode mną. To najpiękniejsze miejsce w tegorocznej podróży na wschód. Czuję, że stąd jest mi bliżej do Boga. Na nizinach czasem tonę w przyziemnym świecie. Teraz czuję spokój podczas chwili pozornego spotkania żywiołów. To tu od wieków rytualnie zabija się zwierzęta. W kościele Kataro na górze Dizapayt tak robią do dziś wyznawcy Chrystusa. Naród, który jako pierwszy uznał chrześcijaństwo za religię państwową. Kończy się dzień, a jutro znów ktoś przeleje tu krew koguta. W zachodzącym świetle posoka na szarych kamieniach wydaje się brunatna. Krzyż…
Read more
Letnia wyprawa 2019 odbyła się w naszym ulubionym kierunku – na wschód. Jak zwykle poruszaliśmy się autostopem i odwiedziliśmy Kaukaz, potem przez Turcję ruszyliśmy szlakiem kultury ormiańskiej oraz religii jezydzkiej, by dotrzeć do Północnego Iraku. Na koniec przechodzimy Czarnohorę, podobnie jak 15 lat temu podczas podroży poślubnej.
Jest rok 2012. Późny wieczór. Zapowiada się ciepła sierpniowa noc. Przyjechaliśmy tradycyjnie autostopem do Szuszi. Dziś nie ma po co się pchać do Stepanakertu. Idziemy pod kościół, do miejsca, które dla mnie zwykle kojarzy się z bezpieczeństwem i spokojem. Jednak historia tego miejsca oraz sytuacja w Górskim Karabachu zdecydowanie stoją w opozycji do mojego przekonania. Oficjalnie w Arcach obowiązuje zawieszenie broni. Mimo tego, co chwilę ktoś strzela i ginie po obu stronach konfliktu. Pytam krzątającego się wokół kościoła człowieka, czy możemy rozbić tu namiot. Nie ma problemów. Pan pokazuje, gdzie…
Read more
Kiedy opowiadamy o Janapar Trail i o Arcachu/Górskim Karabachu możemy mówić o liczbie przebytych kilometrów, warunkach pogodowych czy topografii. Możemy opowiadać o celach górskich i pięknych krajobrazach. Dla nas droga przez Arcach to także opowieści o ludzkich losach, trudnych wydarzeniach i wojennej traumie mieszkańców nieuznawanego kraju. Otrzymanie głównej nagrody za opowieść Janapar, znaczy droga podczas poznańskiego festiwalu Na Szage 2019, to wielki zaszczyt.